Tại Diễn đàn về hoạt động giám sát của Quốc hội sáng 6/8, TS Trần Du Lịch – chuyên gia kinh tế, nguyên Đại biểu Quốc hội – đã ví von: “Thị trường bất động sản Việt Nam hiện như một chiếc máy bay chỉ có hạng thương gia mà thiếu hạng phổ thông”.
Hình ảnh này phản ánh tình trạng thiếu nghiêm trọng nguồn cung nhà ở giá phải chăng dành cho nhóm thu nhập trung bình và thấp. Trong khi đó, phân khúc cao cấp, hạng sang lại phát triển ồ ạt, gây mất cân đối cung – cầu và đẩy giá bất động sản lên cao.
Nguyên nhân gốc rễ: Thể chế và quản lý
TS Trần Du Lịch cho rằng để giải quyết, trước hết cần một cơ chế giám sát chặt chẽ hơn của Quốc hội:
- “Giám sát tại bàn”: rà soát toàn bộ hệ thống pháp luật điều chỉnh 5 loại thị trường trọng yếu – hàng hóa, tài chính, bất động sản, lao động và khoa học – công nghệ. Hiện các thị trường này đang chịu nhiều ràng buộc chồng chéo, cản trở sự vận hành minh bạch.
- “Giám sát tại chỗ”: ứng dụng công nghệ AI, kết hợp với các công ty luật để rà soát, phát hiện điểm Nhà nước can thiệp quá mức hoặc lỗ hổng pháp lý.
- “Giám sát thực địa”: làm rõ tình trạng đất nông nghiệp bỏ hoang, nhà xây xong nhưng không có người ở – nguyên nhân gây lãng phí và tạo bong bóng bất động sản.
Quan điểm từ Hiệp hội Bất động sản TPHCM
Ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM – đồng tình với nhận định trên và nhấn mạnh:
- Thiếu sản phẩm giá rẻ là hệ quả trực tiếp của vướng mắc thể chế.
- Chính sách hiện nay chưa khuyến khích đủ cho phân khúc nhà ở thương mại giá phải chăng.
- Người mua nhà lần đầu cần được tiếp cận tín dụng dài hạn với lãi suất ổn định.
Ông Châu cũng đề xuất: dù nhà ở thương mại giá rẻ không cần ưu đãi tương tự NƠXH, nhưng cần có cơ chế giá hợp lý để tạo cơ hội an cư cho nhóm lao động thu nhập trung bình và thấp.
Tác động của giá đất và nguy cơ bong bóng
Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến khan hiếm nhà ở giá phải chăng là đầu cơ đất nông nghiệp. Giá đất bị đẩy cao bất hợp lý đã làm méo mó thị trường, vượt ngoài sức chịu đựng của cả nền kinh tế lẫn người dân.
Điều này đòi hỏi chính sách giám sát đất đai và quy hoạch đô thị phải chặt chẽ, nhằm ngăn chặn tình trạng đầu cơ, bỏ hoang và phát triển mất cân đối.
Góc nhìn thực tiễn: Bài học từ The Gió Riverside
Trong bối cảnh nguồn cung nhà ở giá phải chăng khan hiếm, một số dự án quy hoạch bài bản đã cho thấy hướng đi đúng đắn. Tiêu biểu là The Gió Riverside tại TP Thủ Đức, nơi tập trung vào giá trị sống cân bằng giữa tiện ích hiện đại và không gian sinh thái.
- Đáp ứng nhu cầu thực: dự án mang đến nhiều lựa chọn diện tích, phù hợp với gia đình trẻ và nhóm người thu nhập trung bình muốn an cư gần trung tâm.
- Vị trí chiến lược: kết nối nhanh với Xa lộ Hà Nội, tuyến metro số 1 và các khu công nghiệp lớn – nơi tập trung đông đảo người lao động.
- Môi trường sống bền vững: không gian ven sông, mảng xanh rộng, đi kèm hệ thống tiện ích từ trường học, thương mại đến khu vui chơi.
The Gió Riverside cho thấy khi thị trường được định hướng đúng, hoàn toàn có thể phát triển những dự án vừa giá trị an cư bền vững vừa tạo cơ hội tiếp cận cho nhóm thu nhập trung bình – vốn là phân khúc đang thiếu hụt nghiêm trọng.
Kết luận
Thị trường bất động sản Việt Nam hiện nay đang đứng trước thách thức lớn: dư thừa phân khúc cao cấp, khan hiếm phân khúc phổ thông. Những cảnh báo từ các chuyên gia như TS Trần Du Lịch hay ông Lê Hoàng Châu là lời nhắc nhở về sự cần thiết của cải cách thể chế, chính sách tín dụng và quản lý đất đai.
Trong xu thế này, sự xuất hiện của những dự án cân bằng như The Gió Riverside không chỉ là minh chứng thực tế cho hướng đi đúng, mà còn khẳng định rằng nhà ở giá trị thực, phù hợp khả năng chi trả mới chính là nền tảng để thị trường phát triển lành mạnh, bền vững.
